Język võro
| Obszar | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
ok. 87 tys. (2013)[1] | ||||||
| Pismo/alfabet |
zmodyfikowane łacińskie | ||||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| Organ regulujący | Võro Instituut | ||||||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| ISO 639-2 | fiu | ||||||
| ISO 639-3 | vro | ||||||
| IETF | vro | ||||||
| Glottolog | voro1243 | ||||||
| Ethnologue | vro | ||||||
| SIL | VOR | ||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Język võro (võro kiil), także võru lub võro-seto[1][2] – język ugrofiński z podgrupy bałtycko-fińskiej (rodzina uralska), właściwy dla ludności Võro zamieszkałej w południowo-wschodniej części Estonii, oraz w przygranicznych rejonach Łotwy i Rosji (nad jeziorem Pejpus).
Według danych z 2013 r. posługuje się nim 87 tys. osób[1]. Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, ze względu na presję ze strony języków większościowych[3].
Wyróżnia się trzy dialekty: wschodni, zachodni i seto. Dialekt seto jest bliski võro wschodniemu, ale wielu jego użytkowników ma odrębną tożsamość językową[1].
Przez długi czas uważany za dialekt języka estońskiego, po rozpadzie ZSRR został uznany przez miejscowe władze za odrębny język. Ma status języka regionalnego w prowincji Tartu (pol. Dorpat) i jest wykładany w 26 szkołach. Dwa razy w miesiącu wychodzi w nim gazeta „Uma Leht”. Mimo to ulega zanikowi. Przekład Biblii na võro powstał w 1686 roku.
Od 2019 roku wolontariusze i aktywiści tworzą Wikipedię w języku võro. W tym języku zostało już napisanych około 5500 artykułów[4].
-
Obszar języka võro (Võromaa) w historycznych granicach: pomiędzy Dorpatem i jeziorem Pejpus, w Rosji (Vinnemaa) oraz na Łotwie (Lätimaa) -
Dwujęzyczna tablica oznaczająca nazwę prowincji w Estonii w języku estońskim (napis Urvaste) i võro (napis Urvastõ) -
Trójjęzyczne napisy w centrum informacji turystycznej w Võru -
Abecadło w võro napisane przez Johanna Hurta w 1885 r.: „Wastne Wõro keeli ABD raamat” -
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Võro, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ Salminen 2007 ↓, s. 274.
- ↑ Salminen 2007 ↓, s. 275.
- ↑ The Other Estonian Language: Preserving and Promoting Võro [online], Deep Baltic, 26 kwietnia 2019 [dostęp 2023-02-11] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tapani Salminen, Europe and North Asia, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733 (ang.).